فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی دانشگاه علوم پزشکی کهگیلویه و بویراحمد گفت: آلرژی یا حساسیت به واکنش افراطی سیستم ایمنی بدن نسبت به عوامل مختلفی که معمولا برای بدن بی ضرر هستند، گفته می شود.

فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی دانشگاه علوم پزشکی کهگیلویه و بویراحمد، گفت: آلرژی یا حساسیت به واکنش افراطی سیستم ایمنی بدن نسبت به عوامل مختلفی که معمولا برای بدن بی ضرر هستند، گفته می شود.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی استان، دکتر علی فاضل با بیان اینکه گرده گیاهان، درختان و علف های هرز، مواد غذایی و یا دارو از جمله موارد آلرژی زا در محیط هستند، اذعان داشت: حساسیت یک بیماری شایع است بگونه ای که از هر ده نفر، دو نفر به نوعی از انواع آلرژی مبتلا می شوند.

وی ادامه داد: اگر ماده آلرژی زا در هوا باشد، علائم آلرژی در چشم ها، بینی و ریه ظهور کرده و منجر به ایجاد حساسیت فصلی، دائمی و یا همزمان بیماری آسم می شود.

وی آلرژی را به دو نوع حساسیت فصلی و حساسیت دائمی یا پایدار تقسیم کرد و ابراز داشت: آلرژی های فصلی مخصوص فصل خاصی از سال هستند که در آن فصل علائم بیماری بروز می کند.

فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی دانشگاه علوم پزشکی استان، اضافه کرد: افراد مبتلا به آلرژی های دائمی در تمام طول سال دارای علائم حساسیت هستند ولی در برخی از فصول، آلرژی به صورت فصلی تشدید می یابد.

آلرژی فصلی، شایعترین نوع آلرژی

وی آلرژی فصلی را یکی از شایع ترین نوع آلرژی ها دانست و یادآور شد: از نظر مکانیسمی در این آلرژی به علت گرده های گیاهان و یا درختان که معمولا در فصول بهار یا تابستان گرده افشانی می کنند، التهاب مخاط بینی ایجاد می شود.

دکتر فاضل با بیان اینکه استنشاق گرده ها و یا ورود آنها به چشم موجب بروز علائم آلرژی می شود، بیان کرد: علائم و نشانه های حساسیت فصلی ممکن است از اوایل بهار شروع و تا اواخر تابستان به طول انجامد.

وی گفت: این بیماران علاوه بر حساسیت به گرده گیاهان و درختان، همزمان ممکن است به برخی از میوه ها، سبزیجات، آجیل ها و نیز بعضی مغزهای خوراکی نیز حساسیت داشته باشند.

فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی دانشگاه علوم پزشکی استان، افزود: از آنجایی که در فصل بهار، درختان، گل ها و چمن ها گرده افشانی می کنند، بنابراین به این نوع حساسیت؛ حساسیت بهاره و یا فصلی گفته می شود.

آشنایی با علائم اصلی آلرژی

وی ابراز داشت: حملات مکرر عطسه(عطسه های قطاری)، خارش، آبریزش و گرفتگی بینی، خارش و آبریزش چشم ها، خارش گلو، سقف دهان و گوش ها، کاهش تمرکز و احساس ناخوشی از جمله علائم کلی و نیز اصلی آلرژی در انسان است.

دکتر فاضل در خصوص علائم آلرژی  و تقسیم شدن آنها به سه دسته علائم بینی، چشمی و ریوی، اظهار داشت: آبریزش، خارش، گرفتگی و عطسه های مکرر از علائم بینی، خارش، قرمزی و تورم چشم، اشک ریزی و حساست به نور از علائم چشمی و احساس کمبود هوا، خس خس سینه و تنگی نفس از علائم ریوی آلرژی هستند.

وی ادامه داد: این بیماری همچنین دارای علائم عمومی مانند احساس خستگی، عصبی و تند مزاجی است زیرا ظهور علائم آلرژی منجر به ایجاد اختلال در عملکرد روزانه فرد می شود.

فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی دانشگاه علوم پزشکی استان، با اشاره به اینکه ممکن است همه این علائم در افراد مبتلا دیده نشود، اذعان داشت: محتمل است فردی تنها یک یا دو نوع از این علائم را داشته باشد.

وی اضافه کرد: اغلب این بیماران به طور مکرر با مالیدن رو به بالای بینی با کف دست، بازو و یا انگشتان سبب تخفیف خارش و باز شدن راه بینی می شوند.

بیماران مبتلا به آلرژی، دارای اختلال در تکامل صورت و فک هستند

وی بیماران مبتلا به آلرژی را دارای اختلال در تکامل صورت و فک دانست و ابراز داشت: در این بیماران دندان ها روی هم قرار نمی گیرد و اغلب دهانشان باز بوده و دارای کبودی و تیرگی زیر چشم هستند.

آشنایی با علل مهم افزایش حساسیت فصلی

دکتر فاضل یادآور شد: انتشار گرده درختان، گل ها و گیاهان بر اثر گرده افشانی در هوا از علل مهم افزایش حساسیت یا آلرژی فصلی تلقی می شود.

وی با عنوان این مطلب که گرده افشانی درختانی مانند نارون، گردو، بلوط و چنار در اسفندماه شروع و تا اواسط بهار ادامه می یابد، گفت: چمن ها نیز از اردیبهشت تا اواسط مرداد ماه گرده افشانی می کنند.

وی افزود: علف های هرز همچنین از اواخر تابستان تا اوایل پاییز گرده افشانی دارند، بگونه ای که می توان بر حسب زمان عود حساسیت در هر ماهی، علت آن را مشخص نمود.

شباهت علائم سرماخوردگی به آلرژی

فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی دانشگاه علوم پزشکی استان، تاکید نمود: علائم آلرژی به علائم بیماری سرماخوردگی بسیار شباهت دارد و در بسیاری از موارد با این بیماری به خصوص در افرادی که برای اولین بار آلرژی در آنها بروز کرده، اشتباه گرفته می شود.

وی آلرژی را دارای چند مشخصه افتراق دهنده از سرماخوردگی دانست و خاطر نشان کرد: در آلرژی خارش و گرفتگی بینی و برخی دیگر از علائم بیش از دو هفته در فرد باقی می ماند در حالی که ممکن است علائم سرماخوردگی یک تا دو هفته به طول انجامد.

دکتر فاضل با اشاره به اینکه در آلرژی تب ایجاد نمی شود، اضافه کرد: خارش بینی، چشم و پوست نیز از دیگر مشخصه های آلرژی تلقی می شود.

وی در ادامه گفت: تکرار، عود و مزمن شدن علائمی مانند عطسه، آبریزش بینی و خارش و نیز بروز آنها در شرایط و یا محیط های خاص از جمله نشانه های آلرژی است.

فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی دانشگاه علوم پزشکی استان، تصریح کرد: علائم آلرژی معمولا در فصول سرما از بین می روند در حالی که علائم سرماخوردگی در این فصول ظهور می کند.

آلرژی دائمی یا پایدار چیست؟

دکتر فاضل در خصوص آلرژی های پایدار نیز ابراز داشت: التهاب مخاط بینی ناشی از آلرژی ها می تواند در طول همه ماه های سال ایجاد شده و افراد را با مشکل مواجه کند که به آن آلرژی دائمی یا پایدار گفته می شود.

وی علت ابتلا به آلرژی دائمی را در منزل عنوان کرد و گفت: این آلرژی با حساسیت فصلی متفاوت است به این معنا که بر اثر وجود گرد و غبار ناشی از حیوانات خانگی(گرد و غبار مایت)، گرد و غبار محیطی و نوع شستشوی ملحفه ها و نیز بر اثر وجود برخی از سوسک ها در منزل ایجاد می شود.

وی اضافه کرد: معمولا افراد مبتلا به حساسیت دائمی، حساسیت فصلی نیز دارند بگونه ای که این افراد علاوه بر تمام طول سال، در فصول خاصی بروز علائم در آنها تشدید می یابد.

آیا همه دارای نوعی آلرژی هستند؟

دکتر فاضل اظهار داشت: همه افراد آلرژی ندارند ولی اکثر آلرژی ها ارثی و ژنتیکی هستند و از والدین به فررزند منتقل می شوند.

وی خاطر نشان کرد: اگر یکی از والدین به آلرژی مبتلا باشد؛ احتمال ابتلا فرزند 50 درصد و اگر هر دو والدین حساسیت داشته باشند شانس انتقال به فرزند 60 تا 75 درصد است.

آلرژی درمان قطعی ندارد

فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی دانشگاه علوم پزشکی استان، بیان نمود: اگر چه از روش های درمانی متعددی برای درمان آلرژی استفاده می شود، اما هیچ یک از این روش ها درمان قطعی نیستند و تنها موجب تسکین علائم بیماری می شوند.

وی درمان آلرژی را دارای اهمیت ویژه ای توصیف و گفت: اگر بیماری کنترل نشود، به تدریج پیشرفت نموده و علاوه بر التهاب مخاط بینی، در مسیر مجرای تنفسی و راه های هوایی التهاب ایجاد کرده و فرد به این ترتیب مستعد ابتلا به آسم می شود.

دکتر فاضل اذعان نمود: برای مقابله با آلرژی های فصلی بهتر است فرد مبتلا دو تا سه هفته پیش از شروع فصل بیماری، به پزشک مراجعه نموده و درمان خود را شروع کرده و درمان را تا دو هفته پس از پایان فصل ادامه دهد.

وی با بیان اینکه برای درمان علائم آلرژی از قرص های آنتی هیستامین و اسپری های ضد التهابی بینی استفاده می شود، ادامه داد: اسپری ها یا قطره های بینی ضد التهاب با کاهش تورم درون بینی، گرفتگی را برطرف می کنند.

حساسیت‌زدایی، بهترین روش درمان آلرژی

فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی دانشگاه علوم پزشکی استان، بهترین روش درمانی برای برطرف نمودن آلرژی را ایمونوتراپی یا حساسیت زدایی عنوان و اظهار کرد: تنها افرادی که بیماری آنها به درمان دارویی پاسخ نداده و یا افرادی که قادر به استفاده از دارو نیستند، می توانند تحت درمان حساسیت زدایی قرار بگیرند.

وی خاطر نشان کرد: در این روش، آزمایش خاصی( تست پوستی پریک) از فرد گرفته می‌شود تا حساسیت فرد به نوع ماده آلرژی زا تشخیص داده شود.

وی ادامه داد: سپس آن ماده خاص که فرد نسبت به آن آلرژی دارد را به تدریج از طریق تزریق وارد بدن می کنند تا بیمار نسبت به آن حساسیت زدایی شود.

دکتر فاضل یادآور شد: به این ماده تزریقی اصطلاحا واکسن می گویند اما سیستم عملکرد آن با واکسن متفاوت است، این ماده علاوه بر تزریق می تواند به صورت خوراکی نیز مورد استفاده قرار بگیرد اما در حال حاضر این روش درمانی در کشور ما تزریقی است.

اقدامات موثر در پشگیری از بروز علائم آلرژی

فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج، گفت: در صورتی که فرد مبتلا از ماده حساسیت زای خود مطلع باشد باید از قرار گرفتن در معرض آن خودداری کند.

وی با بیان اینکه استفاده از عینک های آفتابی برای جلوگیری از ورود گرده ها به چشم موثر است، گفت: اگر در محل زندگیتان گرده های گیاهی در فضا پراکنده می شوند، در و پنجره های اتاق خوابتان را در ابتدای صبح (حدود ساعت 10) و ابتدای غروب(ساعت 7) بسته نگه دارید زیرا معمولا این ساعت ها اوج گرده افشانی گیاهان است.

دکتر فاضل در پایان تصریح کرد: شستشوی بینی با سرم نمکی و همچنین استفاده از وازلین برای پوشش دادن مخاط بینی نیز در پیشگیری از بروز علائم آلرژی بسیار موثر است.5